تاریخچه ی فوتبال

تاریخچه فوتبال جهان:

بازی با توپ تاریخچه ای چند هزار ساله دارد و گر چه به درستی معلوم نیست که نخستین بار ورزش فوتبال در کدامین نقطه از کره زمین متداول شده و چه کسانی آن را ابداع کرده اند اما مدارک تاریخی ثابت می کند که لگد زدن به توپ یا چیز های  مدور و گرد در گوشه و کنار گیتی به شکلهای مختلف رواج داشته است .

چین :

نزدیک به دو هزار سال پیش یکی از امپراطور های چینی به نام امپراطور هوانگ تین که به تقویت جسم و روح سربازان خود بسیار علاقمند بود بازی جالب و سرگرم کننده ای را ابداع کرد و نظامیان را واداشت که در اوقات فراغت به آن بپردازند .این بازی تسو- کوه نامیده شد و ترتیب ان چنین بود که دو گروه بدون استفاده از دست و فقط با ضربه های پا توپ را می بردند تا از زمین حریف عبور دهند. تسو در زبان چینی به معنی لگد زدن و کوه به معنی توپ است تو پی که برای بازی تسو- کوه بکار می رفت از هشت قطعه چرم به هم دو خته تشکیل می شد که درون آن را با پر مرغ یا پشم می انبا شتند.

ژاپن:

در اواخر قرن ششم میلادی بازی تسو- کوه از چین به ژاپن راه یافت اما شکلی دیگر به خود گرفت. ژاپنی ها فوتبال خود را گو ماری نام نها دند و آن را با آداب و تشر یفاتی با شکوه در معبد ها بر گزار کردند و رنگی مذ هبی- عبادی به گو ماری بخشید ند.

بیش از هر مسا بقه کو ماری کاهن بزرگ توپ را به دست می گرفت ودعا های مخصو صی بر آن می خواند. آنگاه توپ به زیر پای باز یکنان دو گروه می افتد و بازی مدتها ادامه می یافت.

در اسپارت هم توپ بازی با پا رواج داشت که به شکلی بسیار خشن اجرا   می شد و قوانین و مجازات های سختی نیز بر آن حاکم بود فوتبال وایکتینگها نوعی توپ چرمی پر از کاه و گاه با جمجمه حیوانات صورت    می گرفت. در نزد اقوام متمدن آزتک بازی با اجسام کروی شکل و لگد زدن به گوی متداول بوده است.

رم و یونان باستان:

انواع توپ بازی با پا در یونان و رم باستان به اجرا در می آمد .تصور بر این است که رمیها بازی با توپ را از یونانیها یاد گرفته باشند .اما قیصر آگوستوس امپراطور رم فوتبال  را در سرباز خانه ها ممنوع اعلام کرد. چرا که معتقد بود این بازی برای سربازان و جنگاوران رمی بسیار ملایم و سبک است .فوتبال یونانیها اپیگرو نامیده می شد و در آن دو تیم در دو طرف یک زمین بزرگ صف آرایی می کردند و با شروع بازی هر تیم می کوشید توپ را از یاران حریف عبور دهدو به آن سر میدان برساند .

در میان رومیان بعدها نوعی توپ بازی با پا متداول شد. به نام هارپاستوم    به معنی( من میگیرم)  بازی هارپاستوم بسیار خشن هیجان انگیز بود به همین جهت سربازان و جنگجویان بیشتر به آن می پرداختند تا قدرت بدنی خود را افزایش دهند. توپ بازی دیگری که رمیها داشتندبا توپی از جنس چرم نرم اجرا می شد. این توپ فولیس نام داشت.

از روی هار پاستوم یونانیها نوعی بازی دسته جمعی پدید آوردند که اسفروناثیا خوانده می شد .

انگلستان:

وقتی امپراطور رم کلاودیوس اول در سال 43میلادی انگلستان را فتح کرد سربازان رمی بازی هار پاستوم را در انگلستان رواج دادند.

اهالی دربی انگلستان ادعا می کنند که در سال 217میلادی توانسته اند یک دسته از سربازان رمی را شکست دهند از آن به بعد به افتخار فراری دادن دشمن هر سال در همان روز جشن با شکوهی می گرفتندو در این روز به بازی فوتبال می پرداختند.

 بازی فوتبال رفته رفته چنان در قلب جوانان انگلیسی جای گرفت که هر چه زمان می گذشت گروه بیشتری مایل به بازی و تماشای آن می شدندو به این ترتیب چنان گسترش در این کشور یافت که انگلستان تبدیل به مهد فوتبال شد.

قرون وسطی:

توپ بازی با پا در قرون وسطی در مناطق مختلف اروپا رواج داشت که چون قوانین یکسان و معینی برای آن موجود نبود به شکلی پر هیاهو و بسیار خشونت آمیز همراه با مشت و لگد و پشت پا زدن انجام می شد. به همین دلیل حکمرانان محلی و پادشاهان تصمیم گر فتند مانع از اجرای آن در شهر ها و روستاها شو ند.

در فرانسه در قرن چهاردهم میلادی بازی فوتبال چندین بار از سوی پادشاهان کشور ممنوع اعلام شد.

پادشاهان انگلستان در قرنهای 14و 15فوتبال را به عنوان اینکه کاری ناشایست و زیانبار استیک عمل شیطانی دانستند و اعلامیه های در ممنوعیت آن انتشار دادند.ممنوعیت فوتبال درانگلستان

همچنان در اواخر قرن 18ادامه داشت اما این قبیل سختگیر ها هرگز نتوانست عملا مانع از توپ بازی با پا شود و فوتبال به شکلهای گوناگون در گوشه و کنار اروپا به ویژه در انگلستان گسترش  می یافت و حتی در مدرسه ها و دانشگا هها اجرا می شد.

در سال 1863دانشگاه کمبریج انگلستان بازی فوتبال را رسما پذیرفت و قوانین خاصی برای آن به وجود آورد که به مقررات کمیریج معروف شد.این قوانین را تیمهای آزاد هم پذیرفتند و در بازیهای خود اجرا کردند.

آغاز تحول:

در تاریخ 26اکتبر سال 1863نمایندگان هفت باشگاه و دسته آزاد در لندن جمع شدندوفدراسین فوتبال انگلستان را تاسیس کردند. از این پس با مسابقات منظمی که در میان تیمها برگزار می شد شمار طرفداران فوتبال نیز در انگلستان رو به فزونی می نهاد و از طرف دیگر انگلیسها به هر نقطه از جهان که قدم می نهادند بازی فوتبال را معرفی و منتشر می کردند. در اواخر قرن نوزدهم فوتبال به قدری توسعه یافته بود که در بسیاری از کشورهای اروپای و برخی از کشورهای آمریکای لاتین مسابقات فوتبال به صورتی منظم جریان داشت. در سال 1904 فدراسیون بین المللی فوتبال {فیفا}با مشارکت هفت کشور فرانسه هلند بلژیک سوئیس اسپانیا دانمارک و سوئد تاسیس شد. انگلستان در ابتدا از پیوستن به این هفت کشور خوداری کرد اما سر انجام در سال 1946به آنها پیوست.

در سال 1908همزمان با برگزاری چهارمین دوره بازیهای المپیک فوتبال در برنامه المپیادها قرار گرفت و از سال 1930مسابقات جام جهانی فوتبال راه اندازی شد. در حال حاضر 165کشور جهان عضو فیفا هستند و فوتبال بی تردید ورزش اول دنیا محسوب می شود چرا که فوتبال ترکیب کاملی است از فن مهارت قدرت و کوشش جمعی یک تیم.

کشورهای صاحب فوتبال جهان عبارتند از :برزیل انگلستان آلمان آرژانتین ایتالیا فرانسه هلند اسپانیا بلژیک و اروگوئه.

از میان بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال نیز می توان به این اسامی اشاره کرد:

په له {برزیل}اوزه بیو{پرتقال}کرایف {هلند}یاشین{شوروی}بکن بائر {آلمان}مارادونا{آرژانتین}و پلاتینی{فرانسه}

پیدایش فوتبال در ایران

ورزش و بازیهای نوین مانند فوتبال که بازیهای اروپایی خوانده می شود در بیست سال پایانی قرن سیزدهم هجری شمسی حدود سالهای {1280-1300}توسط اروپایها بویژه انگلستان در ایران رواج یافتند. اصطلاح فوتبال را دانشجویان اعزامی به اروپا وارد زبان فارسی کردند.

اولین بار فوتبال توسط انگلیسیها مقیم ایران در تهران و ملوانان خارجی در بنادر کشور به راه انداخته شد در سال 1907{1286}هجری شمسی وزیر مختار انگلیس در ایران به منظور ایجاد حس رقابت در بازیکنانو جنبه رسمی دادن به بازیها یک جام {کاپ}برای فوتبال تهیه کرد و اولین دوره رسمی مسابقه فوتبال در همان سال انجام شد.در بازیهای تیمهای انگلیسی هیچ ایرانی شرکت نداشت. کریم زندی اولین ایرانی بود که در سالهای1287تادر 1295در آن تیمها بازی کرد .

طی سال 1299ه.ش فوتبال به صورتی پراکنده و کاملا ابتدایی در زمین های حاشیه تهران بازی می شد.در سال 1300انجمن ترقی و ترویج فوتبال در تهران تاسیس شد و برگزاری مسابقات فوتبال را بر عهده گرفت. اولین بار مدرسه آمریکایی البرز فعلی آموزش فوتبال را به دانش آموزان آغاز کرد.

در سال 1308اولین مسابقه خارجی فوتبال با تیم باد کوبه {شوروی}در تهران برگزار شد که در آن شکست خورد.سال 1312را به حق می توان {سال پیشرفت تشکیلات ورزش}در مدارس و فوتبال در ایران دانست.

در سال1313{انجمن ملی تربیت بدنی و پیشاهنگی}تشکیل شد تا متصدی اداره امور تربیت بدنی و ورزش در خارج از مدارس باشد.

تعداد تیمها در سال 1315و 367تیم در 29استان و شهرستان بود که در مقایسه با سال 1314که 152تیم فوتبال وجود داشت قابل توجه می باشد.

در سال 1316حسین صد قیانی پس از بازگشت از اروپا به ایران مسئول آموزشو گسترش فوتبال شد از کارهای صد قیانی تشکیل تیم ملی و اعزام آن به افغانستان بود.سال 1318 را میتوان یکی از نقاط عطف ورزشی بویژه فوتبال در ایران دانست.

ورزشگاه امجدیه در این سال تکمیل شد و به شکلی در آمد که امروز وجود دارد.در 12اسفند سال 1325نخستین فدراسیون فوتبال ایران به وجود آمد و سال بعد در 30دی ماه1326این فدراسیون به عضویت فیفا پذیرفته شد.

تیم ملی ایران از ابتدا تا سال 1326:

دوره اول:1314-1305

اولین تیم ملی فوتبال ایران در سال 1305به سرپرستی میر مهدی ورزنده برای سفر به باد کوبه {شوروی}تشکیل شدو برای انجام چند مسابقه به آذر بایجان شوروی سفر کرد. از بازیکنان این تیم که در حقیقت ستارگان فوتبال ایران در سالهای 1305تا1314بودند می توان از خان سردار پل هراند شکوه رضا کلانتری حسین سردار احمد سردار حسین صد قیانی علی امیر اصلانی {معروف به گیوه ای}حسن مفتاح و رضا هدایتی نام برد.

دوره دوم :1320-1314

دوره دوم تشکیل تیم ملی فوتبال از سال 1314با اشغال نظامی ایران توسط ارتشهای متفقین پایان یافت.در این دوره تیم ملی ایران دومین سفر خارجی خود را به افغانستان انجام داد. این تیم به سر پرستی حسین صد قیانی از بازیکنان باشگاههای معروف تهران همچون طوفان تدین نیک نام و تهران تشکیل شد. مهمترین این بازیکنان عبارت بودند از :

مصطفی بهار مست اکبر حیدری عبدالله کوهستانی احمد خطیبی محمد بلور فروشان گلبو ناصر انشا حسن گوشه جعفر اخوان گیلانشاه و عباس فرزانگان.

دوره سوم:1330-1321

از سال 1321مقارن با اشغال ایران فوتبال شکل تازهای به خود گرفت.در این دوره تیم ملی ایران در مسابقه ای با تیم ارتش انگلستان که از بازیکنان ملی پوش به نامهای (منین،میگر،بیک)استفاده میکرد در امجدیه مسابقه داد که جهت تماشای آن برای اولین بار بطور رسمی بلیط فروخته شده .

بازیکنان تیم ایران در این دوره که توسط حسین صدقیانی سرپرستی می شدند عبارتند از : مین باشیان،حاجیان، عباس غریب،عزیز فرزانگان، ملک شاهی ،عباس تنیده گرو... که سرپرستی تیم ملی ایران را در سه دوره گذشته بعهده داشت درباره تیم ملی ایران در دوره سوم گفته است:به عقده من در این دوران تیم ملی ایران از نظر بنیه و قدرت در تاریخ فوتبال ایران بینظیر بود

 در سالهای 1327تا مسابقات فوتبال جام جهانی 1998فرانسه (1377)فوتبال ایران فراز و نشیب بسیاری را پشت سر گذاشته است مسابقات سراسری {لیگ}در این دوران آغاز شد و از دهه 1350با عنوان جام تخت جمشید با نظم و انسجام تداوم یافت. با آغاز جام ملتهای آسیا تیم ملی فوتبال ایران در این مسابقه شرکت کرد و در سالهای 1345تا1355در اوج فوتبال آسیا قرار و دوران طلا یی خود را آغاز کرد.تیم ایران در مسابقات مقدماتی جام جهانی 1978شرکت کرد و برای اولین بار به این دوره از مسابقات راه یافت.

با پیروزی انقلاب اسلامی فوتبال ایران حدود یک دهه در اثر مشکلات ناشی از جنگ دچار رکود نسبی شد اما با پایان جنگ و آغاز عصر سازندگی فوتبال ایران بار دیگر سیر صعودی خود را آغاز کرد و توانست در جام جهانی 1998 فرانسه شایسته ترین نماینده قاره آسیا باشد.